شرح نتایج: کمبود تقاضا و کوچک شدن بازار به عنوان یکی از چالش‌های اساسی در کشور مطرح است. به صورتی ‌که حدودا ۱۵ درصد از مدیران عامل به این مسئله اشاره‌ کرده‌اند. از طرف دیگر با مرور و بررسی شاخص‌های اقتصادی کشور، رکود، تورم و نوسانات نرخ ارز به شدت گرفتن این مسئله در فضای کسب‌وکار کشور اضافه می‌کنند. در همین راستا مدیران شرکت‌ها نیاز دارند تا استراتژی‌های مناسب را برای مقابله با کمبود تقاضا و تغییرات بازار اتخاذ کنند.

اقدامات پیشنهادی:

بین‌المللی شدن:
در زمانی که بازار داخلی فرصت رشد فراهم نمی‌کند (جریان مخالف در رودخانه اقتصاد کلان) و حتی سطح تقاضا و اندازه بازار احتمال کوچک شدن دارد، یک استراتژی برای زنده ماندن و رشد می‌تواند وارد شدن به بازار دیگر کشورها باشد. به این فرآیند بین‌المللی شدن (Internationalization) گفته می‌شود. بین‌المللی‌شدن، فرآیند تطبیق و ارائه محصولات و خدمات در بازارهای خارجی به ‌عنوان یک استراتژی محوری است.

روندهای اخیر در دنیا حاکی از افزایش مداوم توسعه و فروش بین‌المللی و خارج از مرزها برای شرکت‌ها است، به‌ طوری ‌که ارزش پروژه‌های توسعه بین‌المللی اعلام‌شده نسبت به تولید ناخالص داخلی جهانی به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است.

بین‌المللی شدن شکل‌ها و مراحل مختلفی دارد مانند صادرات، صدور مجوز و فرانشیز، سرمایه‌گذاری مشترک و مشارکت (Partnership)، ادغام و تملیک و توسعه‌ شرکت‌های تابعه که بسته به نوع محصول و خدمات و شرایط کشور مقصد یکی از این انواع قابل استفاده است.

در همین راستا، پیشنهاد عملیاتی این است که سازمان‌ها آمادگی خود و محصولات و خدماتشان را برای بین‌المللی شدن ارزیابی کنند، بازارهای مختلف را بررسی کنند، یک بازار بین‌المللی را به عنوان نقطه شروع انتخاب کنند، یکی از انواع شیوه‌های بین‌المللی شدن را انتخاب کنند و دست به اجرا و عمل بزنند. باید توجه داشته باشند که احتمال موفقیت در اولین قدم‌ها زیاد نیست و این کار نیاز به ممارست و پیگیری دارد اما می‌تواند سرنوشت شرکت را تغییر دهد.

انجام کسب‌وکار بین‌المللی نیازمند ایجاد قابلیت‌های پایه‌ای در افراد و سازمان است. افراد لازم است توانمندی گفتگو، پرزنتیشن، مذاکره، قانع‌سازی و برقراری دوستی با افراد بین‌المللی را داشته باشند. در سازمان نیز لازم است قابلیت‌های پایه‌ای مانند استراتژی مشخص، محتوای مناسب با توجه به جامعه مخاطب، دریافت استانداردهای خاص، زیرساخت قانونی و حقوقی (مثل تاسیس شرکت خارج از ایران) و … ایجاد شود. برای رشد در فعالیت بین‌المللی، فرهنگ تامل، چابکی یادگیری و مستند کردن تجربیات، بسیار تاثیرگذار است.

در آخر اینکه در سالیان اخیر شاهد توسعه‌ مفاهیمی از جمله Nearshoring و Friendshoring بوده‌ایم که ارتباط نزدیک کشورهای همسایه و یا دوست را نشان می‌دهد که در ادامه بحران‌ها و تنش‌های جهانی و نیز امکان تطبیق آسان‌تر محصولات ‌در راستای جهانی شدن پدید آمده است و پیش‌بینی می‌شود که در آینده نیز شاهد گسترش این موضوع باشیم. توصیه می‌شود سازمان‌ها فرایند بین‌المللی شدن خود را از کشورهای همسایه و دوست شروع کنند.

شرح نتایج: بررسی‌ها نشان می‌دهد که برنامه‌ ۴۵ درصد از مدیران عامل برای سال آینده، افزایش فروش و توسعه بازار است و پس از آن، تنوع محصولات یا خدمات قرار دارد؛ اما برای پیاده‌سازی این برنامه‌ها با مجموعه‌ای از موانع و محدودیت‌ها روبه‌رو هستند. برخی از این موانع و مشکلات قابل کنترل توسط شرکت هستند، مانند کمبود نقدینگی و نیروی انسانی متخصص که در سال گذشته جزو مهم‌ترین مسائل و چالش‌های مدیران بوده‌اند. همچنین، تعدادی از موانع نیز وجود دارند که خارج از کنترل مدیران عامل و سازمان قرار دارند؛ مانند عدم ثبات اقتصادی و مسائل مرتبط با بیمه و مالیات. اکنون سوال این است که چه اقداماتی برای غلبه بر این موانع وجود دارد؟

اقدامات پیشنهادی:

ادغام و تملیک (M&A):
زمانی‌ که منابع به اندازه کافی در محیط وجود ندارد (جریان مخالف)، شرکت‌ها نیازمند به فعالیت‌های صنفی بیشتری برای یادگیری از تجارب یکدیگر و به اشتراک‌گذاری راه‌حل‌ها و منابع دارند.

برای مقابله با این موانع می‌توان با شرکت‌های همکاری که در صنعت حضور دارند، محصولات یا خدمات مشترک داشت یا بازارهای جدیدی را به شکل مشترک مورد هدف قرار داد. این مفهوم برای شرکت‌های متوسط و بزرگ در دسته‌بندی راهبرد ادغام و تملیک (M&A) جای می‌گیرد. شرایط امروز نیازمند این است که شرکت‌ها بتوانند با استفاده از این راهبرد با سرعت بیشتری قابلیت‌های خود را توسعه داده و با استفاده از اقتصاد مقیاس (Economy of Scale) هزینه‌های خود را کاهش دهند.

از طرف دیگر فعالیت‌های صنفی و حرفه‌ای شانس ايجاد منابع و توان بيشتر برای تاثيرگذاری‌های نهادی را افزايش می‌دهد و ظرفیت چانه‌زنی شرکت‌ها را در مقابل مشتریان و رگولاتور بالا می‌برد.